هوش هیجانی 

هوش هیجانی دربرگیرنده یکسری از شناخت ها، هیجان و کنترل عواطف هست. از دیدگاه علمی، هوش هیجانی به معنای توانایی دریافت دقیق هیجانات خود و دیگران، درک کردن اینکه عواطف و هیجانات ما چه پیامی را درباره رابطه با دیگران دارد و مدیریت کردن هیجانات و عواطف خود و دیگران است.
تاریخچه این هوش را می توان به همان قدمت رفتار انسانی دانست. قدمت این هوش از عهد انجیل قدیم، عهد جدید، فلاسفه یونانی گرفته شکسپیر، توماس و روانشناسی مدرن است؛ که جنبه هیجانی منطق به عنوان یک عنصر بنیادی سرشت انسانها بیان شده است. اولین فردی که نوضوع هوش هیجانی را بیان کرد، دکتر پیتر سالووی و دکتر جان مایر بود.
این هوش را می توان به عنوان یکی از موارد رایج، مدهای مدیریتی در دهه های اخیر دانست؛ به گونه ای که متون علم مدیریت براین باور هستند که مدیران ما با هوشهای هیجانی بالاتر، برای هدایت سازمان تحت کنترل خود توان بیشتری دارند.

آیا بین هوش هیجانی با بهره هوشی تفاوت وجود دارد؟

بهره هوشی همان هوش عادی است که بیشتر ما با آن آشنایی کامل رو داریم. بهره هوشی بالا ممکن هست باعث قبولی در یک دانشگاه خوب شود اما از این به بعد هوش هیجانی هست که به ما کمک می کند که روابط درستی رو انتخاب کنیم و بتوانیم به اهداف و موقعیت های بهتر دسترسی پیدا کنیم؛ اما چیزی که حائز اهمیت است؛ موفقیت کامل زمانی به وقوع میپیوندد که هم بهره هوشی و هم هوش هیجانی را تقویت کنیم.

ابعاد هوش هیجانی

هوش هیجانی را باتوجه به نظریه گلمن می توان به چهار دسته تقسیم بندی کرد:
1- خودکنترلی یا مدیریت کردن خود
2- آگاهی از خود یا خودآگاهی
3- مهارت اجتماعی یا مدیریت و کنترل ارتباط و نفوذ در دیگران
4- آگاهی اجتماعی یا درک احساسات دیگران یا همدلی

خودکنترلی یا کنترل هیجانات

کنترل هیجانات به شیوه‌ای مناسب مهارتی است که به دنبال خودآگاهی ایجاد می‌شود. اشخاص کارآمد در این حیطه بهتر می‌توانند از هیجان‌های منفی نظیر ناامیدی ، اضطراب ، تحریک‌پذیری رهایی یابند و در فراز و نشیب‌های زندگی کمتر با مشکل مواجه می‌شوند و یا در صورت بروز مشکل به سرعت می‌توانند از موقعیت مشکل‌زا و ناراحت‌کننده به شرایط مطلوب بازگردند. برعکس افرادی که در این حیطه توانایی کمتری دارند، همواره درگیر احساسات درمانده کننده هستند.

خودآگاهی

خودآگاهی محور اصلی هوش هیجانی است . توانایی کنترل لحظه به لحظه احساسات، برای بینش روان‌شناختی و درک خویشتن، اساسی است . تعریفی که گلمن (۱۹۹۵) برای خودآگاهی در نظر گرفته است چنین است: درک عمیق و روشن از احساسات، هیجانات، نقاط ضعف و قوت، نیازها و سائق‌‌های خود. افرادی که به احساسات و هیجانات خود اطمینان بیشتری دارند.
افرادی که هوش هیجانی آننها از منظر خودآگاهی بالاتر استمهارت بیشتری در هدایت و کنترل وقایع زندگی از خود نشان می‌دهند. آنها در کارهای خود دقیق هستند. امیدواری آنها غیرواقع بینانه نیست و مسئولیتی را قبول می‌کنند که در حد توان آنها است. همچنین این افراد با خود و دیگران صادق بوده و خیلی خوب می‌دانند که هر نوع احساسی تا چه اندازه بر آنها و اطرافیان تأثیر می‌گذارد.

کنترل روابط

مهارت در این حیطه با توانایی مشترک در کنترل هیجان و تعامل سازگارانه با دیگران همراه است. همچنین به جنبه‌‌های ذاتی رهبری و روابط میان فردی منظم ، موزون و سازگار ارتباط دارد. به نظر گلمن افرادی که می‌‌خواهند در ایجاد رابطه با دیگران مؤثر واقع شوند باید توانایی تشخیص، تفکیک و کنترل احساسات خود را داشته باشند. سپس از طریق همدلی یک رابطه مناسب برقرار کنند.
این مهارت فقط شامل دوست‌یابی نمی‌شود گر چه افرادی که این مهارت را دارند خیلی سریع یک جو دوستانه با افراد ایجاد می‌کنند. ولی این مهارت بیشتر به دوستیابی هدفمند مربوط می‌شود. این افراد به راحتی می‌توانند مسیر فکری رفتار دیگران را در سمتی که می‌‌خواهند هدایت کنند.

آگاهی اجتماعی یا تشخیص هیجانات در دیگران

همدلی اساس مهارت مردمی است. افراد همدل با سرنخ‌های ظریف اجتماعی و تعامل‌‌هایی که بیانگر نیازها و خواسته‌‌های دیگران باشند ، مأنوس و آشنا هستند . این مهارت افراد را در حیطه‌ ای آموزش حرفه‌ای و مدیریت توانمند می‌سازد. این مؤلفه با احساس مسئولیت در قبال دیگران نسبت بیشتری دارد.
به عقیده گلمن عبارت است از درک احساسات و جنبه‌‌های مختلف دیگران و به کارگیری یک عمل مناسب و واکنش مورد علاقه برای افرادی که پیرامون ما قرار گرفته‌اند. همدلی به معنی من خوبم و تو خوبی نیست. به این معنی هم نیست که تمام احساسات طرف مقابل را تأیید و تحسین کنیم. همدلی بیشتر به معنی تأمل و ملاحظه احساسات دیگران می‌باشد.

برای شرکت در دوره هوش هیجانی کلیک کنید.